Wat we kunnen leren van sledehonden

In onze cultuur is macht negatief beladen. Macht corrumpeert, vinden we, wat vaak ook zo is. Daarom willen veel fatsoenlijke mensen in principe geen macht. Dat is jammer, want als iemand zich zijn of haar persoonlijke macht niet toe-eigent, dan wordt dit onbeheerde brok macht meteen door anderen gepakt. En wel door onfatsoenlijke mensen, die die macht vroeg of laat zullen corrumperen. En als dat gebeurt, wie is er dan verantwoordelijk voor die corruptie? Jij of die ander?

Vacuüm

Er is bij een grote groep mensen een vacuüm ontstaan wat betreft macht. We zijn er om allerlei redenen aan gewend geraakt onze macht uit te besteden. Het is wijs om eens bij dit gegeven stil te staan. Als je teveel op een machthebber buiten jezelf vertrouwt, bijvoorbeeld een therapeut, dokter, goeroe of politiek leider, heb je daar zeker baat bij als het om een man of vrouw gaat die je echt kunt vertrouwen. Maar wat als de therapeut seksueel grensoverschrijdend is? Als de dokter zelf niet in orde is? Als de goeroe er met je bankrekening vandoor gaat? Als de politiek leider die je zo bewondert toch gestoorder is dan je aanvankelijk dacht? In al deze gevallen ben je in het beste geval weer terug bij af. Hoe zuiver de intentie aanvankelijk ook is, voor veel mensen is de verleiding van macht te groot.

Een nieuwe Mandela?

Eigenlijk zeggen mensen die hun macht aan anderen uitbesteden: ‘Ik wil geen verantwoordelijkheid. Ik brand me niet aan macht. Ik hoef het niet, laat iemand anders het maar oplossen. Laten we hopen dat er binnenkort weer een Mandela uit de gevangenis komt wandelen, of dat er een nieuwe profeet geboren wordt.’ Nu is hoop een begrijpelijke strategie, maar ook een zeer twijfelachtige. Het wachten op een nieuwe leider kan tot massale inertie leiden. Hoe constructief is het eigenlijk om braaf de meester te volgen, of om als een mak schaap achter iemand aan te lopen, omdat iedereen het doet? De geschiedenis en ook het actuele wereldtoneel kent veel voorbeelden van de desastreuze gevolgen van volgzaamheid. De tijd waarin een enkeling de weg wijst en het grotere geheel aanstuurt, is definitief voorbij. Het is tijd dat álle mensen de innerlijke kracht en moed in zichzelf gaan vinden om macht te omarmen. Hoe zou het zijn om zélf een Mandela, een Gandhi, een Lao Tze te worden?

Macht en wijsheid

Het corrumperende van macht is dat het ontzettend verleidelijk is het voor eigen gewin te gebruiken. Dit zie je overal om je heen. Het is toch niet te geloven dat er keer op keer een revolutie plaatsvindt waarbij de wrede despoot van de troon gesleept wordt, een nieuwe machthebber aan de macht komt en het hele verhaal opnieuw begint. Dat moet toch anders kunnen! Wanneer je behalve persoonlijke macht ook innerlijke wijsheid ontwikkelt, krijg je het vermogen om op een veilige en constructieve manier met macht om te gaan. In plaats van je macht weggeven, kun je ook zeggen: ‘Afblijven! Ik pak die macht zelf wel, en ik zet die in voor het grotere geheel.' Dat is goed voor mij, goed voor mijn kinderen, mijn kleinkinderen en alle kinderen die nog geboren zullen worden. Dat is een heel ander uitgangspunt dan wat we nu om ons heen zien.

Corrupte fratsen

Als machtige leiders echt in contact zouden staan met wijsheid, dan zou dat uit hun handelen blijken. Dan zou er geen corruptie, oorlog, hongersnood, armoede en vervuiling zijn. Vanuit deze redenatie kun je gerust zeggen dat onze huidige leiders niet wijs zijn. En toch hebben zij de macht. De oplossing is simpel: als ieder mens zelf machtig wordt, krijgen politieke en economische leiders veel minder de kans om hun corrupte fratsen uit te halen.

Super power

Wijsheid is een kracht, een super power, die niet zomaar een paar uitverkorenen gegund is, maar iedereen. Stel je voor dat iedereen zou zeggen: ‘Ik eigen mij mijn persoonlijke macht toe, ik neem verantwoordelijkheid, ik word een anker in de storm.’ Van die mensen zou een enorme constructieve kracht uitgaan. Als een miljoen, een miljard, ja, álle mensen wijsheid gaan trainen, dan keert het tij in no time. Dan kunnen we onze krachten bundelen. Dan maken we samen de oceanen schoon, laten we de oerbossen weer groeien, helpen we honger en armoede de wereld uit. We zouden in die mate van koers kunnen veranderen, dat deze prachtige planeet niet alleen voor de kinderen van nu een veilige haven wordt, maar ook voor zij die hier over tweehonderd jaar, over zesduizend jaar of zelfs over een miljoen jaar worden geboren. Moeder Aarde zou een zucht van verlichting slaken.

Een veilige toekomst

Al dat uitputten, beroven en verkrachten van Moeder Aarde hoeft helemaal niet. We hoeven niet in een hel te leven, we kunnen in het paradijs leven. Dat is een heel ander uitgangspunt dan wat je nu om je heen ziet. Het ontwikkelen van innerlijke wijsheid en het toe-eigenen van persoonlijke macht is een basisuitgangspunt binnen het taoïsme. Er zijn eeuwenoude, beproefde methodes middels welke je dit op een verantwoordelijke manier kunt leren. Macht en wijsheid kun je trainen! De eerste stap daartoe heeft alles te maken met veiligheid. Veiligheid is een voorwaarde om toegang te krijgen tot gezonde vormen van macht.  Pas als jij jezelf veilig voelt, als je veiligheid belichaamt, kun je de essentie van wijsheid gaan uitdragen; namelijk veilig zijn, voor jezelf, je dierbaren en voor het grotere geheel. Veiligheid is het fundament onder wijsheid en macht.

Wat we kunnen leren van sledehonden

Wat veiligheid te maken heeft met wijsheid en macht, valt prachtig te illustreren als we kijken naar een span sledehonden. De leidende hond is niet de bully, de meest sterke en agressieve hond, maar altijd het vrouwtje met het hoogste niveau van serotonine in haar bloed. Dat wil zeggen, het vrouwtje dat zich het meest veilig voelt en het beste resoneert met haar omgeving. Een span sledehonden functioneert niet goed als de samenwerking op angst is gebaseerd. Een roedel dat zich veilig en gelukkig voelt, loopt harder dan een bang roedel.

Macht

Zo werkt het bij alle zoogdieren en dus ook bij ons mensen. Wanneer je de werkelijkheid als steeds veiliger gaat ervaren, heeft dat niet alleen een effect op je binnenwereld, maar ook op de buitenwereld. Je invloed wordt niet alleen groter, maar ook constructiever, positiever en vanzelfsprekender. Je hoeft niets af te dwingen, want mensen vertrouwen je en werken graag met je samen. Wanneer macht gedragen wordt door veiligheid en wijsheid is het een constructieve kracht die zijn weerga niet kent. En het goede nieuws is dat dit voor iedereen mogelijk is. Sterker nog, het is je geboorterecht!

In aansluiting op de artikel vond een webinar plaat met een gesprek tussen Taotrainer Reinoud Eleveld en Sanne Burger, over wijsheid en macht, de huidige maatschappij, beschaving, constructiviteit, destructiviteit, veiligheid en bewustzijn.
Je vindt het hier