Bespiegelingen hierover vragen om een zorgvuldige keuze van woorden. Zoals we nu weten bestaat bewustzijn uit vijf verschillende toestanden (Psychose, Verwarring, Specialisme, Wijsheid of Inwijding, Realisatie). De vraag is hoe een mens zich hiertoe verhoudt. Als je streeft naar Realisatie gebeurt dat niet via het vermijden van de andere vier toestanden, maar via het toe-eigenen ervan. Vanuit dat perspectief is het dus onmogelijk om Realisatie (volledig bewustzijn) te bereiken als je Inwijding overslaat. En Inwijding, dat is zeker waar, brengt onvermijdelijk pijn met zich mee. Bewustzijn is dus niet pijnvrij. Omdat dit zo moeilijk te verdragen is, zie je veel mensen toch kiezen voor verdoving of 'numbness'. Daarmee wordt de pijn minder intens ervaren, maar het is ook een soort stilstand in de ontwikkeling van het bewustzijn.Er is volgens mij eigenlijk geen alternatief. Streven naar bewustzijnsgroei en ontwikkeling is uiteindelijk mijns inziens de beste optie. Al staat het eenieder uiteraard vrij daar anders over te denken en/of zijn of haar eigen pad te lopen.

Hoe ik met pijn omga? Mijn grapjes, als onderdeel van de overdracht en mijn manier van doen, zijn daar deels een antwoord op. Zonder humor is het verdragen van Psychose en Verwarring niet te doen. Daarnaast is humor een manier om al te erge pijn te dempen en bewustzijnsontwikkeling te remmen. Dit is derhalve een spanningsveld. Ook weer één waarin iedereen zijn of haar eigen keuze in moet maken. Het is ook waarom je bij afbeeldingen van de Boeddha vaak zowel een traan in de ogen ziet als een glimlach om de mond. Humor en pijn zijn eigenlijk twee kanten van dezelfde medaille.